Horace

Pianist in Kenny Dorhams "The Villa" was Horace Silver (1928-2014), zoon van een vader van de Kaap Verden, die hem volksliedjes van die eilandengroep leerde. Oorspronkelijk speelde Silver ook tenorsaxofoon naast piano, op laatsgenoemd instrument volgde hij een klassieke opleiding. Zijn eerste bekendheid kreeg Silver toen hij in 1950 werd geëngageerd door Stan Getz, maar zijn echte doorbraak kwam toen hij samen met drummer Art Blakey The Jazz Messengers ging leiden. Die groep verliet hij in 1956 om een eigen formatie bestaande uit trompet, tenorsax, piano, bas en drums te vormen. Zijn meest succesvolle elpee was "Songs of My Father", hier is een live-opname van het titelnummer met Silver op piano, Billy Hardman op trompet, Benny Maupin op tenorsax. Johnny Williams op bas en Billy Cobham op drums.

Talbot II

Gister foto's van Britse Talbots, vandaag een foto van een Franse. Vlak na de Tweede Wereldoorlog succesrijk met de 4,5 liter racewagens maar ook met prachtige sportieve voitures aangekleed door befaamde Fransr carrossiers. Daarna ging het bergafwaarst in 1956 hadden de Le Manswagens Maseratimotoren, daarna werden in de "Lago America" V8's van BMW gemonteerd  en in 1959, toen Simca Talbot had overgenomen, belandde de oude zijklepmotor van Ford France in Talbots en zelfs een Simca "Aronde"-motor werd goed genoeg gevonden  om in een coupé op de Talbotstand van 1960 tentoongesteld te worden. Op de foto één van de laatste creaties van Tony Lago: een coupé grand-sport met voor de allereerste keer een liggende grille. Omdat ik de motorkap niet open heb gehad, weet ik niet of  het om 4,5 of een 2,5 liter gaat. De 4,5 liter had een Wilson-préselectieversnellingsbak en haalde met gemak 190 km/u. maar was wel anderhalf maal zo prijzig als een Jaguar XK 120-coupé. De 2,5 liter was iets kleiner had een viercylindermotor met twee carburateurs en een top van 195 km/u., toch was ook hij flink duurder dan een Jaguarcoupé.

Fiets

Hein-Eduard vroeg zich al weken af: "Verdomme, waar heb ik mijn Batavus toch gelaten?"

Cecil

Wat bij mij altijd tot enig gegnuif  leidt is wanneer muziekrecensenten maar ook andere muziekgebruikers menen muziek alleen maar  te kunnen genieten met de nodige bijkomende alcoholconsumptie,  als ik dat had gedaan had ik allang madeliefjes opgedrukt vanwege een ernstig leverfalen. Vooral de mededeling: "ik drink nu een goed glas port en luister naar Herb Alpert" doet mij bijkans van mijn stoel glijden van plezier, om nog maar niet te denken aan een kelkje "Blue Nun" begeleidt door Soeur Dominique. Dit even vooraf, want ik moet het over de baritonsaxofonist Cecil Payne - ook aanwezig in "The Villa" van eergister -  hebben. Cecil Payne (1922-2007) kreeg nooit de bekendheid op zijn instrument als Harry Carney of Gerry Mulligan en zijn eerste opnamen komen nog duidelijk uit de nadagen van  de swing, dat  veranderde toen hij via Roy Eldridge  kennis maakte met Dizzy Gillespie. We horen hem hier samen met Ted Dunbar op gitaar, Richard Davis op bas en Roy  Haynes op drums in een compositie van Charlie Parker "Ko-Ko".

Talbot

Je mag Talbot op twee manieren uitspreken als "Telbot" en als "Talboo", maar als je dat doet heb je het over twee firma's: een Britse en een Franse. Vorige week zag ik producten van zowel de Britse als van de Franse firma. Het Britse bedrijf, opgericht in 1903 als Clement-Talbot importeerde oorspronkelijk Franse - door Adolphe Clément geconstrueerde -  auto's, maar in 1906 rolden volledig Britse auto's uit de fabriek, die tot 1938 zou blijven bestaan. De Franse firma, voortgekomen uit de Société A. Darracq, kwam in 1935 als STD (Sunbeam-Talbot-Darracq) onder controle van Tony Lago, waardoor daarna gesproken wordt over Lago-Talbot of Talbot-Lago als het over de in Suresnes geproduceerde wagens gaat. Eerst foto's van een tweetal Britse Talbots, een racewagen met tevens het dashbord en een auto met een gesloten koets waarvan ik ook de motor fotografeerde.

 

Una

Una:"Noo dutch railways will address travelers in a gender neutral way it becomes obvioos 'at th' words male dug an' huir will disappear suin tay."*

*(Nu de Nederlandse Spoorwegen reizigers gaat toespreken op  gender neutrale wijze is het duidelijk dat ook de woorden reu en teef spoedig zullen verdwijnen.)

Ik heb Una net verteld dat dat gaat gelden voor alle dieren. Voor honden wordt  dat reef, voor koeien stoer, voor paarden herrie, voor geiten beit enz. enz. Over probleemgevallen als koningin, dar en werkbij wordt bij de  afdeling klantenservice van NS in Utrecht nog ernstig nagedacht.)

Chevrolet

In de Verenigde Staten heet zo'n bestelwagen een panel wagon. Heel veel veranderden de Chevroletbestelwagens tussen 1948 en 1953 niet, deze - vorige week vrijdag in Dalfsen gefotografeerd - dateert uit 1951.

Hank

Tenorsaxofonist op de elpee van Kenny Dorham was Hank Mobley (1930-1986), ook van hem staat een elpee in mijn kast, met aan beide zijden een totaal verschillende bezetting. Op de B-kant horen we Mobley op tenor, Donald Byrd op trompet, Barry Harris op piano, Doug  Watkins op bas en Kenny  Clarke op drums. Mobley kreeg toen hij langdurig ziek was een saxofoon van zijn grootmoeder om iets te doen te  hebben, eenmaal hersteld werd hij niet op de lokale muziekschool toegelaten, omdat hij geen inwoner was. Op negentienjarige leeftijd speelde hij in plaatstelijke orkestjes in New Jersey, daarna vond hij al gauw de weg naar Dizzy Gillespie en Max Roach. Hij maakte veel opnamen onder eigen naam, maar speelde begin  jaren zestig ook bij Miles Davis. Hier een compositie van Mobley op de B-kant van de plaat "The Jazz Message No.2" op Savoy MG-12092, "Blues Number Two".

Sakin

De toestand moet redelijk wanhopig zijn geweest toen in 1948 in Israel gepoogd werd een luchtmacht van de grond te krijgen, er was geen of weinig kans dat vliegtuigfabrieken toestellen zouden leveren, want ze zouden meteen geboycot worden door de Arabische landen. Her en der werden tweedehands vliegtuigen gekocht, soms gebeurde dat op ingewikkelde wijze: er bijvoorbeeld in een Middenamerikaans land een vliegtuigmaatschappij opgericht, daar werden de toestellen vanuit de Verenigde Staten naar toe gevlogen, om ze daarna eventueel met fake registraties naar Israel te vliegen. Nog  een voorbeeld: een Beechcraft "Bonanza", een klein zakenvliegtuig, kreeg eenmaal in Israel een bommenrek. 

Het enige land dat bereid was jachtvliegtuigen te leveren bleek Tsjechoslowakije dat de Avia S-199 in de aanbieding had. In feite was het een Messerschmitt 109, met in plaats van de gebruikelijke Daimler-Benz- een Junkersmotor, die eigenlijk in een bommenwerper  thuishoorde. Het was een lastig te vliegen toestel, dat in Tsjechoslowakije de bijnaam"Mezek" (muilezel) kreeg. In Israel vloog het onder de  bijnaam "Messer" of "Sakin", dat mes betekent. Op de foto twee Avia S-199's, op de voorgrond de Tsjechoslowaakse versie, daarachter de Israëlische.

Dik 20

Ook in het Brabantse Goirle - toch behoorlijk ver van welke zee dan ook gelegen - tierde de shanty welig, men had er zelfs de Russische basso profundo Oleg Ulekanov, die nog met de kleine Volodka Putin een kleuterschool in het  toenmalige Leningrad had bezocht, voor een concert in het naburige Gilze ingevlogen en met hem

ingestudeerd, hetgeen tot een daverend succes had geleid, al was het woord "woelige" in "Op de woelige baren" verworden tot "wollige", maar dat kon, zo ver van de golven, de pet niet kreuken.

"KENNY"

De Blue Note-lp 1535 staat al jarenlang tussen mijn jazzplaten, muziek van de veel te jong overleden trompettist McKinley Howard "Kenny" Dorham (1924-1972) samen met Hank Mobley op tenorsax, Cecil Payne op baritonsax, Horace Silver op piano, Percy Heath op bas en Art Blakey op drums in een compositie van Dorham die op mijn elpee "The Villa" heet maar hier "La Villa". Dorham stamde uit Fairfield (Texas), ging naar high scool In Austin, waar hij ondermeer deel uitmaakte van het boksteam, een plaats die hij later ook in het leger veroverde. Hij speelde tussen 1945 en 1948 trompet in verschillende big bands, oa. van Dizzy Gillepie en Lionel Hampton, maar maakte ook deel uit van het kwintet van Charlie Parker met wie hij in 1949 in Parijs optrad. Daarna volgde een free lance-periode en optredens met Sonny Stitt, Thelonious Monk en Bud Powell, waarna Dorham regelmatig te vinden was met Mobley, Silver  en Blakey, mannen die ook op Blue Note 1535 uit 1955 te horen zijn.

Teloorwegen

De Nederlandse Teloorwegen wrikken zich ook weer eens in het  nieuws: binnenkort zijn u en ik "beste reiziger", nog heel even - let maar eens op - en wij zijn: "je en jij".
(conducteur en conductrice worden waarschijnlijk vervangen door conductpersoon)

Dik 19

Katrol Fokkemaat had intussen stevige  maatregelen genomen. Hij had een formulier opgesteld en uitgedeeld aan de zangers van De Zeeanemoon waarop ze moesten verklaren dat ze a. shantyzangers waren van De Zeeanemoon, b. dat ze niet in generlei vorm hun medewerking zouden verlenen aan andere shantykoren, niet lijfelijk, maar ook niet door het ter beschikking stellen van  repertoire en c. wanneer na het zetten van hun handtekening niet aan deze voorwaarden zou worden voldaan onmiddelijk ontslag  uit De Zeeanemoon zou volgen, vergezeld van  het betalen van een boete van 2500 euro. Nee, Katrol had de wind eronder en hij dacht  ernstig na over het  aanschaffen van een Staverse jol, waarop hij de leden van De Zeeanemoon wilde inkwartieren zodat hij zijn mannen - met hetzelfde scheepje op hun voorhoofd getatoeëerd - goed onder controle kon houden.

Studebaker

Studebaker uit South Bend, Indiana is de grote depressie in feite nooit te boven gekomen, alhoewel het er kort  na de Tweede Weredloorlog met de ontwerpen van Loewy redelijk rooskleurig uitzag, maar deze Gran Turismo Hawk uit 1961 dateert uit de nadagen van het merk, dat  in 1964 de fabricage verplaatste naar Hamilton in Ontaria, Canada en in 1966 voorgoed verdween, wanneer we de Studebaker Avanti tenminste niet meetellen. De GT Hawk werd ontworpen door een stylist van buiten, Brook Stevens, die de wagen een Mercedesachtige grille gaf, niet zo heel merkwaardig want dat merk werd destijds door Studebaker geïmporteerd.

Mesjoggaas 6

De collectieve waanzin in het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018  neemt in Friesland  groteske vormen aan. Er is nu iemand opgestaan die de verwachte toeristen wil onderbrengen in rioolbuizen op een laagje stro en een tentdoekje als afsluiting à raison van 20 euro per nacht. Het volledige bericht valt hier na te lezen.

Veritas

 Ach ja, Fordbumpers uit 1932 op een Nash uit 1926 het mag allemaal, maar  het  is natuurlijk niet origineel. Bovenstaande wagen staat bij de RDW (Rijksdienst Wegverkeer) geregistreerd als een BMW uit 1935. Maar op de neus staat Veritas en dat is een Duits merk van na de Tweede Wereldoorlog,  gestart door voormalige BMW-technici in Meßkirch in Baden om rond de zescylindermotoren van de vooroorlogse BMW 328 race- en sportwagens te bouwen. Het succes was van dien aard dat in 1949  de auto ook in de handel kwam. Latere modellen van Veritas kregen een lichtmetalen, samen met  Heinkel ontwikkelde, motor. (op zoek naar andere foto's ontdekte ik dat de spijlen in de  grille van een Veritas altijd vericaal waren en niet zoals bij deze vorige week gefotografeerde auto horizontaal, summa summarum is dit geen Veritas maar een Falsum?)

TE KOOP

IN ONGEBRUIKTE STAAT

Mesjoggaas 5

powered by Kicky Hamer advocaten ???

Invicta

Tot vorige week woensdag nooit eerder gezien: een Invicta, een vooroorlogs merk met na de oorlog nog een minieme opleving. Oorspronkelijk in 1925 opgezet als een firma die, zoals het soms in de Verenigde Staten gebeurde, onderdelen verzamelde en daaruit een auto construeerde. De motor kwam van Meadows, een tweeëneenhalve liter zescylinder gekoppeld aan een vierversnellingsbak. In 1927 verscheen de viereneenhalveliter  Invicta, die razendsnel optrok en een topsnelheid had van 136 km/u. 

Eind 1930 waren er twee varianten van de 4,5 liter: één met een hoog chassis één met een laag chassis, laatstgenoemde haalde 152 km/u. De auto op de foto is een 4,5 liter uit 1932.

De auto's waren prijzig en er werden tot en met 1935 slechts duizend gemaakt. Er werd gepoogd de zaak niet failliet te laten gaan door een kleinere auto te bouwen met een anderhalveliterzescylindermotor geleverd door Blackburne, maar zelfs met een supercharger leidde dat niet dat het succes waarop Invicta gehoopt had.

vertaling

esprit de corps - lijkenlucht

Schuurvondst

 Een oude auto in zo'n toestand noemen we sinds kort barnfind, net zoals het nationale damesvoetbalelftal van België  "The Red Flames" heet en op de meeste Nederlandse vrachtwagens onbegrijpelijke teksten staan, zoals "Fresh  Logistics". Mijn vrouw is Amerikaanse  en onderwijzeres, dus ik  heb een informatiebron in huis, maar zij weet evenmin wat met Fresh Logistics bedoeld wordt. Heeft de chauffeur zijn oksels met een buitengewoon sterke deodorant  bewerkt of krijgt de vrachtwagen iedere ochtend een douche?

Goed, een schuurvondst dus. Van een Lago Baby om precies te zijn. Door Talbot geïntroduceerd op de Parijse Salon  van 1949. Een viercylinder met een inoud van 2690cc, twee bovenliggende nokenassen en twee carburateurs. Een paar jaar later kreeg de Lago Baby een kompaan met een zescylindermotor, maar financiële problemen brachten het bedrijf in 1959 in handen van Simca, dat op zijn beurt in 1965 werd overgenomen door Chrysler, dat op zeker ogenblik de naam Simca door Talbot verving.

Cugnot

Vorige week donderdagmorgen vroeg, ik laat Una uit, en ons tegemoet komt bovenstaand wonderlijk voertuig met een heel groot wiel voor. 

Ik denk meteen aan Nicolas-Joseph Cugnot (1725-1804), een kapitein in het  Franse leger, die in 1769 's werelds eerste succesvol zelfbewegend voertuig uitvond, alhoewel bij succesvol een paar aantekeningen moeten worden gemaakt, omdat om de vijftien minuten zowel water als brandstof  moesten worden bijgevuld en het door stoom aangedreven voertuig vanwege de loodzware besturing tegen een muur van Parijse Arsenaal botste. Cugnots "fardier á vapeur" is gelukkig  bewaard gebleven en staat in het Conservatoire National des Arts et Métiers. Tweehonderdeenenveertig jaar later werd een replica gebouwd en die ziet u hier.

Dik 18

Wat in Brabant niet lukte - een enorm koor van varkenshouders - lukte in Friesland op  veel kleinere schaal wel. In Wijnjeterpverlaat richtte Doekele Stikelsied het vijftienman sterke varkenshouderskoor "De Bargebiters" op. Helaas voor hem draaide  dat op echtscheiding uit, want omdat omdat er geen varkensliederenrepertoire was, had hij zichzelf aan het toondichten gezet en zijn eerste lied droeg hij op aan zijn echtgenote Margje. Die werd razend toen ze het voor de eerste keer uit vijftien mannenkelen  hoorde op het  erf  van hun boerderij: "Margje do bist sa'n barchje". "Wat sille we godferdomme no  ha? Bist wol hielendal healwiis, kloatsek!", schreeuwde ze in niet mis te verstane woorden en omdat hun huwelijk toch al vijf jaar in de versukkeling was, verliet ze een half  uur later per vier jaar oude Volkswagen "Golf" de boerderij in de richting Gorredijk, waar haar zuster Wobkje sinds vorig jaar, na haar echtscheiding van de broer van Doekele Stikelsied, Oege, tevens varkenshouder In Jubbega 3e Sluis, in de Hindrik Ringenoldusstrjitte woonde.

Renault 29

Hoe zet je als fabrikant je product op een ietwat ongewone manier in de kijker? Renault deed  in  1956 door op 22 juni een door een straalmotor aangedreven auto te presenteren: "l'Étoile Filante", niet voor de verkoop, maar om records te breken. De nog geen vijf meter lange en 99 cm hoge wagen woog 950 kilo, de turbine leverde 270 PK en het moest mogelijk zijn 300 km/u. te halen, dat gebeurde op 5 september 1956 toen Jean Hébert 308,9 km/u. haalde op  de zoutvlakte in de Amerikaanse staat Utah.

Dorst

(foto's eergister gemaakt in Dalfsen)

Renault 28

Rond de introductie van de "Floride" stond de nodige heisa, hij stond  geheel tegen de zin van zowel de directie van Renault als van de directie van het bureau van carrosserieontwerper Ghia op de Salon van Genève, terwijl het oorspronkelijke plan was de wagen zes maanden later in Parijs voor  te stellen. Op de Parijse Salon 1958 stond de definitieve versie als coupé- en cabriolet. De techniek van de Floride was ontleend aan die van de "Dauphine", maar met een iets opgepepte motor en naar keuze met een drie- of vierversnellingsbak. De auto werd ook geëxporteerd naar de Verenigde Staten, niet als "Floride" maar als "Caravelle", een naam die vanaf 1961 ook in Europa zou worden gebruikt. De auto zou onder die naam tot 1968 in productie blijven.

Dik 17

Of je nu over een hausse of over een hype moest spreken wat Nederlandse shantykoren bettreft daarover was men het onder geleerden niet eens. Er  was in Brabant recent een poging ondernomen om de zeemanscultuur concurrentie aan te doen door een vijftienhonderd man sterk varkenshouderskoor op te richten, maar dat was wegens gebrek aan repertoire mislukt. Toch probeerde men in die provincie een graantje mee te pikken, zo was het koppel Zwezerik Patteföhn en Alida Horkman in Moergestel bezig een aantal honden "De klok van Arnemuiden" te laten zingen, iedere hond deed op zijn beurt een blaf en door beloning en vooral veel straf zat de eerste regel er al geheid in. Patteföhn en Horkman betrokken hun honden van een puppyfarm in het Belgische Opoeteren, om precies te zijn van Cathalijne Brusseleers-Ajuin, een weduwe die, na de dood van echtgenoot, rottweilers was gaan fokken. Sommige van die honden waren mank of scheel, kortom mislukt en die werden door Patteföhn en Horkman als Bulgaarse zwerfhond op de markt gebracht, niet nadat Patteföhn één of meer winkelhaakjes in de oren had aangebracht om aan te tonen dat  het leven van een zwerfhond in Bulgarije allebehalve plezierig was.

STRAAT II

HARTELIJK WELKOM

STRAAT

komt uit op de Frankkrijkboulevard

Renault 27

Op 6 maart 1956 wordt de "Dauphine" gelanceerd, zij komt er uiteindelijk in diverse versies (waaronder "Normale", "Ondine", "Export"en "Gordini") en zij blijft tot december 1967 in productie. De oorspronkelijke "Dauphine" heeft een viercylindermotor met een inhoud van 845cc, een drieversnellingsbak - waarvan de eerste niet gesynchroniseerd is - de maximumsnelheid is 115 km/u. Een maand later rijden vier  "Dauphines" in de Mille Miglia en winnen de eerste vier plaatsen in hun categorie. Vanaf medio 1957 krijgt Renault de medewerking Amadée Gordini, een in Bologna geboren contructeur, die tot dan voornamelijk naam heeft gemaakt als bouwer van uiterst sportieve Simca's. De "Dauhine-Gordini" levert 37 in plaats van 30 PK's , heeft een vierversnellingsbak en een top van 125 km/u. Er hangt natuurlijk een ander prijskaartje aan , de wagen is een vijfde duurder dan de gewone "Dauphine". Er wordt ook aan export naar de Verenigde Staten gedacht en er verschijnt zelfs een speciaal reclamefilmpje.

Dik 16

Net als Katrol Fokkemaat wilde Chartella Soepkens het, zoals zij het  noemde, shantybedrijf groots aanpakken, zo was zij het jongste weekend afgereisd naar Heerlen, waar zij veel plezierige  herinneringen had liggen toen zij behoorde tot de intimi van Franciscus Cornelis Gerardus Maria Timmermans die inmiddels fors was opgestoten in de vaart der Europese volkeren. Chartella had geprobeerd hem vanuit  Stompetoren te bellen, maar  dat was niet  gelukt en wellicht was de kans van slagen vanuit zijn Limburgse woonplaats groter. Chartella Soepkens wilde een Intereuropees shantykoor oprichten en zij verwachtte dat Frans Timmermans daar wel oren naar  zou hebben, zeker als zij Bruce Springsteens "Born in the USA" op het repertoire zou zetten en zij de ene maand vanuit Straatsburg en de andere maand vanuit Brussel zou opereren. Chartella rekende op een fikse bijdrage uit de Europese pot: waarom Europese boeren wel subsidie en Europese shantykoren niet, was haar terechte vraag. Ging melk soms boven cultuur?  Toen ze eindelijk zijn kantoor in Brussel  aan de lijn had, kreeg ze de volgende - opgenomen - mededeling: "Questi bocconcini ultra piccoli sono gustosi e succulenti e allo stesso tempo straordinariamente leggeri", gevolgd door een oorverdovende piep, te horen.

Renault 26

Maar het was niet V.P. dat de meest succesrijke auto op basis van de "4" fabriceerde, dat was ongetwijfeld Alpine. Bedacht door Jean Rédélé, zoon van de Renauldealer in Dieppe, kreeg deze hulp van de befaamde Italiaanse carrosserieontwerper Michelotti. Het ontwerp kreeg vorm bij Antem, dat ook carrosserieën bouwde op basis van grote merken als Delahaye en Talbot. Er waren plannen om de door Antem gebouwde "4" onder de naam "Marquis" naar de Verenigde Staten te exporteren en er werd zelfs in 1954 een exemplaar in New York tentoongesteld, maar uiteindelijk ging het feest niet door. Een jaar later  was het merk Alpine een feit,  een auto op basis van de "4" met een plastic carrosserie van Chappe. Voor de voorruit van  de Alpine werd de achterruit van de Renault "Frégate" gebruikt.

Dik 15

Inmiddels had bijna elke noord-Noordhollandse buurtschap zijn eigen shantykoor en zoals zo vaak begon ook nu de victorie in Alkmaar waar het eerste geïntegreerde Marokkaanse jongensshantykoor werd opgericht, een geïntegreerd Turks meisjesshantykoor in Den Helder kwam na een verbod van president Erdogan evenwel niet van de grond. Maar ook Friesland wilde, zeker in het kader van  Leeuwarden  Culturele Hoofdstad  2018, niet achterblijven en dus werd in Achlum een kleutershantykoor in een kinderdagverblijf -  uiteraard met gemeentelijke subsidie van Franekeradeel - opgericht. De kinderen, of zoals ze tegenwoordig genoemd worden de kids, van twee tot en met vier jaar werden in grasgroene  matrozenpakjes gehesen en zongen enthousiast "Peerdje beslaan, wie heeft dat gedaan", "Schuitje varen, theetje drinken" en "Mijn wiegie was een stijfselkissie". Er bestond geen enkele twijfel: Nederland was het shantyland bij uitstek, je kon je auto niet parkeren en je  tent opzetten op een Duitse of Franse camping of de vaderlandse zeeliedkunst schalde je tegemoet. Het was zelfs zo erg dat een campingeigenaar in Cahors (Lot) bij de ingang van zijn reservaat een bord aan een boom gespijkerd had met de niet  mis te verstane tekst: INTERDIT AUX CHANTEURS  HOLLANDAIS DES CHANTS MARINS.

Renault 25

De 4 bleef tot  juli 1961 in productie. De namen van de diverse types wijzigden regelmatig, zo werd de "Luxe" "Affaires" en ging  de "Grand Luxe" "Sport" heten. In de winter van 1952/'53 verscheen een van alle extra's ontdane 4 als "Service", zelfs de zes sierstrips voorop waren verdwenen, die zes werden trouwens inn 1954 gereduceerd tot drie, waardoor we weten dat bovenstaande 4-cabriolet van na dat jaar dateert. Een fabriekscabriolet zat in het leveringspakket sinds 1949 en natuurlijk waren er speciale carrosseriefirma's die de 4-sedan van het dak ontdeden en er een cabriolet van maakten. 

 

Er werd door de fabriek flink aan de weg getimmerd, maar ook particulieren zorgden voor het nodige lawijt: in 1950 reden de heren Louis Pons en Jean Lecat succesvol onder nummer 48 de 24 Uur van Le mans en eindigden op de vijfentwintigste plaats. 

 

In 1953 reed een van een speciale door de carrosseriefabriek Antem gebouwde V.P. (Vernet & Pairard) met Renault-4-mechaniek de 24 Uur van Le Mans zonder succes, maar inmiddels had  dezelfde wagen wel acht  internationale records gebroken op Montlhéry. De fabriek zelf bewees de deugdelijkheid van zijn producten trouwens liever met lange afstandsritten.

Renault 24

Verscheen in mei 1950 de Colorale,  eind november van datzelfde jaar stond de Frégate op de Parijse autosalon. Oorspronkelijk was de wagen,  net als de 4, met een achterin geplaatste motor gedacht, met carrosserielijnen ongeveer van de Tsjechische Tatra, dat idee werd verlaten en de viercylinderkopklepper met  een inhoud van 1996 cc werd voorin geplaatst met de aandrijving op de achterwielen. Eind 1951 was de Frégate bij de dealers en vanaf 1953 was er naast de gewone versie ("Affaires") ook een luxer uitgeruste Frégate ("Amiral") te koop. Later werden ook andere namen gebruikt: "2 Litres", "Caravelle" en "Grand Pavois" en kreeg de "Amiral" een grotere motor: 2141cc. In april 1960 werd de laatste "Frégate" gebouwd. (Eind jaren zestig verscheen de Nederlandse vertaling van "1898 Renault 1965", wie de vertaler was heb ik niet kunnen achterhalen, maar ik wil u toch even laten meegenieten: "Op de Salon van 1957 verschijnt naast het klassieke model van de Frégate, een nieuw model: de Transfluide, de eerste wagen met een middelgrote cylinderinhoud, die is uitgerust met een stroomwisselaar op een hydraulische koppeling, waardoor het  het  meer nodig is over te schakelen.")

Dik 14

Wat Katrol niet  wist dat na de zogenaamde zeemanskoren nu her en der in Nederland - dus ook in Stompetoren - zeemansvrouwenkoren werden opgericht, die in een bijeengeraapt zogenaamd Volendammer costuum hetzelfde repertoire brachten als de heren van de shantykoren. Daar was bijvoorbeeld Chartella Soepkens, een voormalige, weinig succesvolle counntryzangeres van wie in haar woonplaats Nibbixwoud en omstreken, een maandlang het nummer "Stand by your man" door een lokale piraat uit medelijden, vanwege haar  recente echtscheiding, iedere avond vier keer op de draaitafel was gelegd. Haar begeleidingsbandje "The Chartella's" was daarna ontbonden, sindsdien had Chartella haar zinnen gezet op een vrouwenkoor met een Nederlands repertoire en haar koor "Stortemelk" had al drie keer in het lokale bejaardenhuis mogen optreden, zeer waarschijnlijk omdat  haar broer Hinrik Soepkens daar de scepter zwaaide. Chartella's solo in "Ik lig op mijn kussen stil te dromen" had bij de oudjes tot veel applaus geleid en één negenenzeventigjarige heer  had zich zelfs verstout zich met zijn rollator moeizaam naar voren te bewegen en haar handtekening te vragen.

Renault 23

De Colorale (COLOniale & ruRALE) werd niet het succes waarop Renault gehoopt had, noch in de kolonies, noch op het platteland en zelfs als Parijse taxi bleef hij ongevraagd, misschien kwam dat omdat de wagen - hoewel ruim - stuurde als een vrachtwagen en met moeite honderd kilometer per uur haalde. De motor was een vooroorlogse viercyinder met een inhoud van 2383cc. Er waren in principe drie versies van de Colorale: de "Prairie", de "Taxi" en de "Savane", de laatste was voor export naar de Afrikaanse kolonies bedoeld en was ook leverbaar met vier  aangedreven wielen. Aan de Parijse politie werd bovenstaande afsleepwagen geleverd. De hieronder afgebeelde "Savane"  met voor het passagiersgedeelte geen zijruiten, maar zeildoek dat opgerold kon worden, reed klaarblijkelijk een soort busdienst dwars door de Sahara.

Jug Band 6

In een jugband hoorde natuurlijk een jug, maar dat was lang niet altijd het geval want langzamerhand ging  het genre dat door dergelijke bandjes in de jaren dertig gespeeld werd "jug band music" heten, een mooi voorbeeld is het orkestje van Jack Kelly, dat eigenlijk net zo goed stringband (snarenorkestje) zou kunnen heten, maar klaarblijkelijk  lag de term jugband iets beter in de markt, bovendien werd de term stingband al gehanteerd  voor blanke bandjes die een soort protocountrymuziek speelden.

Dik 13

Kapitein Archibald Haddock had Katrol Fokkemaat niet kunnen verbeteren in een razende scheldpartij toen Katrol er achter kwam dat Jeroen Bustemakkers bezig was een concurrerend shantykoor  op te richten. Katrol woede was enorm, maar toen die enigszins bekoeld was, besloot hij dat, wilde De Zeeanemoon deze onverwachte storm doorstaan,  er geld, vooral veel geld nodig was en hij  zond een email naar zijn vriendin, de rijke achtentachtig jaar oude weduwe Alida van Tuitenborgh-Woudmans, die enige jaren geleden haar toevlucht had gezocht in Twist, net over de Duitse grens ter hoogte van Nieuw-Schoonebeek. Hij zag haar vanwege de afstand en De Zeeanemoon weinig meer, maar eens was hun relatie meer dan zeer hartelijk geweest.  Groot was dan ook zijn verbazing toen uit Alida's antwoord bleek dat ze al enige jaren een nieuwe vriend had, ene Adrianus Bukkelup uit de Blauwe Stad in Groningen.

Renault 22

De "4" werkte klaarblijkelijk uitdagend op diverse Franse carrosseriebouwres en niet op hen  alleen, want Jean Rédélé, zoon van de Renauldealer in Dieppe, concipieerde de eerste "Alpine" op basis van de "4", maar ook motor en de rest van de aandrijving van de "4" vonden hun weg naar sommige kleine constructeurs, zoals bijvoorbeeld Atla. Bekendere firma's die de "4" verbouwden waren Autobleu, Brissonneau & Lotz, Mialle, Pichon-Parat, Rafale en Rosier, maar de meest uitzonderlijke auto (foto) op basis van de Renault "4" kwam van een carrossier, die al vanaf het tweede decennium van de twintigste eeuw naam had gemaakt: Labourdette,  die in de jaren dertig een patent had genomen op "Vutotal", een bijna spijlloze voorruit.

Jug Band 5

"Tampa Red" (1904-1981) (foto) was in de eerste plaats een bluesgitarist, zijn oorspronkelijke naam was Hudson Woodbridge, maar na de dood van zijn ouders groeide hij op bij zijn grootmoeder en een tante in Tampa (Florida) en nam hij hun naam - Whittaker - aan. Hij leidde ondermeer een jugband, Tampa Red's Hokum Jug Band, die ook de befaamde vaudevilleartist Frankie "Half Pint" Jaxon begeleidde. Jaxon (eigenlijk Jackson) kreeg  zijn bijnaam vanwege zijn  minieme lengte en was bekend door zijn hoge stem, waarmee hij vrouwen imiteerde.

Renault 21

Eind 1940 ontstonden de eerste plannen voor een kleine auto, met voor Renault redelijk revolutionnair, de motor achterin. Het eerste prototype was klaar in 1941, maar de ontwikkeling ervan gebeurde stiekum, omdat de Duitsers iedere productie van niet militaire voertuigen verboden hadden. In december ging de wat op een Kraft-Durch-Freudewagen (Volkswagen) lijkende auto (foto boven) de weg op, in 1943/44 werd een tweede prototype ontworpen, maar dat kreeg in october 1944 niet de zegen van de nieuwe directeur Pierre Lefaucheux omdat de auto slechts twee deuren had. Vervolgens verscheen het derde prototype, gevolgd door een préserie waar uitgebreide tests mee werden gedaan. Het definitieve model werd gelanceerd ter gelegenheid van de eerste naoorlogse, Parijse autosalon  eind september 1946. De eerste "viertjes" werden aan het publiek begin 1947 afgeleverd,  de carrosserie was zandkleurig omdat er - volgens het verhaal - verf voor Duitse militaire voertuigen, die dienst hadden moeten gaan doen in de Sahara, was overgebleven. De velgen waren rood. De motor was een viercylinderkopklepper met een inhoud van 760cc  en de wagen had een drieversnellingsbak. De topsnelheid lag bij 100 km/u.

Jug Band 4

De meest bekende jugband was de Memphis Jug band, een los gezelschapje, waarvan de  samenstelling nogal eens wisselde, uit Memphis, dat bovendien uit puur commerciële ovewegingen niet alleen als Memphis Jug Band grammoonplaten maakte, maar ook als Picaninny Jug Band,  Memphis Sanctified Singers,  Carolina Peanut Boys,  Dallas Jug Band,  Memphis Sheiks en Jolly Jug Band in de studio's van diverse platenmaatschappijen stond. De groep was actief tussen 1928 en 1950, de belangrijkste man was ongetwijfeld Will Shade. De illustraties bij de YouTubefimjes zijn bij tijd en wijle verwarrend, zo is bij een van de opnamen een foto van het trio van Gus Cannon toegevoegd en die heeft niets met de Memphis Jug  Band te maken. Vier nummers van het gezelschap "On the Road again", "Peaches in the Springtime", "Take your Fingers of it" en "Insane crazy blues".

Renault 20

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de productie van personenwagens eerst teruggebracht  tot drie modellen: "Juvaquatre", "Novaquatre" en "Primaquatre", de fabriek in Billancourt bouwde daarna alleen vrachtwagens, waarvan een groot deel werd  gebruikt door het Duitse leger, al liep de productie gedurende de oorlog terug van 20200 in 1940 tot 1000 in 1944. Louis Renault werd na de oorlog gearresteerd wegens collaboratie, hij stierf op 24 october 1944 in de gevangenis en zijn bedrijf werd genationaliseerd. Van de fabriek was, vanwege geallieerde bombardementen niet veel meer over, toch werd er - tijdens de oorlog - al nagedacht over nieuwe modellen, de eerste "4" reed testrondjes en een groter model,  dat oogde ongeveer als de latere Peugeot "203" werd ook  uitgeprobeerd. Maar de eerste auto die in de verkoop ging was de van voor de oorlog daterende "Juvaquatre", waarvan ook een bestelwagenversie (foto) bestond, die na het verdwijnen van de personenwagen in juli 1948, vanaf 1950 ook leverbaar was met zijruiten en achterbank als "stationcar". In die vorm bleef de auto nog tot 1960 in productie, zij het onder een andere naam: "Dauphinoise".

Jug Band 3

Een fameuze jugband was die van  Gus Cannon (1883-1979), de jongste van tien zoons van een voormalige slaaf, die op een miniem boerderijtje werkte. Gus maakte zijn eerste banjo zelf, maar toen een oudere broer in een loterij een banjo won ging hij dat instrument bespelen. Hier horen we hem op banjo en jug (voor de jug had hij zelf een soort beugel gebouwd zodat hij beide instrumenten tegelijkertijd kon bespelen) in "Walk right in". Cannon werkte regelmatig samen met Noah Lewis, die twee harmonica's tegelijkertijd kon spelen: een met de mond, de ander  met de neus, Lewis zingt hier met begeleiding van Cannons bandje "Viola Lee Blues" Lewis op zijn beurt maakte opnamen met  Sleepy John Estes o.a. "New Minglewood Blues" werd op de plaat gezet, een nummer dat als "New New Minglewood Blues" jaren later door de Grateful Dead  werd opgenomen.

Renault 1965 -1980

Ik loop even op de Renaultgeschiedenis vooruit, want gister zag  ik een Renault 16 en die auto zie je niet  elke dag. Toen de grootste Renault, de Frégate in 1960 uit het leveringspakket verdween duurde het vijf jaar voordat de opvolger, een auto van een heel andere orde, verscheen, de 16, met net als bij Citroëns Traction Avant  de versnellingsbak voor de motor, maar met een slimme carrosserie die het midden hield tussen een sedan  en een stationcar. De 16 was  er met 1,4- en een 1,6-ltermotor. De auto bleef vijftien jaar in  productie.

Nieuws

In Leeuwarden, u  weet wel die stad die er alles aan doet om zich in het nieuws te wrikken, wordt deze maand een festival georganiseerd onder, jawel, natuurlijk een Engelse naam "Welcome to the village", ter gelegenheid daarvan worden drie pony's geslacht, die door de festivalgangers dienen te worden opgegeten. Dat heb ik altijd al gedacht. Leeuwarden: niet koosjer!

Mesjoggaas 4

Mesjoggaas 3